Vào ngày 22/4 vừa qua, Báo Đầu tư – Vietnam Investment Review (VIR) đã có một loạt các bài viết quan trọng về việc di dời Khu công nghiệp (“KCN”) Biên Hòa 1. Theo lời mời từ Báo Đầu tư, Luật sư điều hành Nguyễn Văn Phúc đã tham gia trao đổi và có những chia sẻ đáng chú ý và hết sức thực tế về những rào cản, khó khăn đối với doanh nghiệp và người lao động khi tiến hành di dời KCN Biên Hòa 1 trong thời gian tới.
Vào cuối tháng 1/2021, Thủ tướng Chính phủ đã có văn bản chấp thuận đưa KCN Biên Hòa 1 ra khỏi quy hoạch phát triển các KCN Việt Nam. Tuy nhiên, do đối mặt với những khó khăn từ chính sách, kinh phí thực hiện nên dự án này đã kéo dài nhiều năm. Đến tháng 2 vừa qua, UBND tỉnh Đồng Nai đã có Quyết định số 324/QĐ-UBND phê duyệt Đề án chuyển đổi Khu công nghiệp Biên Hòa 1 thành khu đô thị, thương mại, dịch vụ và đặt mục tiêu đến cuối năm 2025 sẽ di dời tất cả doanh nghiệp đang hoạt động tại KCN Biên Hòa 1 đến khu vực khác.

Một gốc KCN Biên Hòa 1 (Nguồn: Internet)
Theo nội dung Đề án, KCN Biên Hòa 1 sẽ bao gồm hai khu vực chính, bao gồm: Khu vực trung tâm chính trị, hành chính của tỉnh với quy mô khoảng 44 hecta và Khu đô thị, thương mại và dịch vụ với quy mô khoảng 286 hecta, được chia thành 6 phân khu và phân kỳ đầu tư.
Tuy nhiên, với tổng số 76 doanh nghiệp (bao gồm: 6 doanh nghiệp FDI và 70 doanh nghiệp trong nước) đang hoạt động thì việc thực hiện di dời KCN Biên Hòa 1 đến một KCN khác trên địa bàn tỉnh Đồng Nai sẽ có rất nhiều vấn đề cần giải quyết. Trong đó việc đối mặt với chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng lớn (theo báo cáo của Tổng công ty Sonadezi, chi phí ước tính hơn 7.500 tỷ đồng); các chế độ, chính sách đối với người lao động; vấn đề tìm kiếm mặt bằng, xây dựng nhà máy mới và những quy định pháp lý phức tạp chắc chắn sẽ là rào cản lớn trong quá trình di dời.
Theo ông Trần Vũ Hoài Hà, Phó Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư tỉnh Đồng Nai: "Di dời một KCN là vấn đề chưa từng có tiền lệ ở Việt Nam. Các chính sách hỗ trợ đi kèm của nó đang được thiết lập lần đầu tiên và chúng tôi phải lấy ý kiến và thảo luận với các cơ quan chức năng khác nhau để đảm bảo được lợi ích của tất cả các bên".

Trụ sở Công an tỉnh Đồng Nai đang được xây dựng tại KCN Biên Hòa 1 (Nguồn: Báo Xây dựng)
Tham gia trao đổi về vấn đề này, Luật sư điều hành Nguyễn Văn Phúc đã có những chia sẻ với VIR như sau: “Điều đầu tiên mà các nhà đầu tư quan tâm là một môi trường kinh doanh ổn định và các nhà máy sản xuất phải được đảm bảo để hoạt động lâu dài. Việc các doanh nghiệp phải di dời khi đang hoạt động tại KCN Biên Hòa 1 đã gây ra khó khăn và chi phí rất lớn cho các nhà đầu tư.
Chính phủ cần có chính sách phù hợp với tầm nhìn dài hạn trong quy hoạch KCN, KCN kinh tế. Có thể thấy, việc phát triển khu công nghiệp tất yếu sẽ dẫn đến sự phát triển của các khu đô thị lân cận, đây là điều dễ hiểu bởi nhu cầu được sinh sống gần nơi làm việc là nhu cầu chính đáng.
Do đó, đối với các khu công nghiệp mới, để tránh tình trạng giống như tại Khu Công nghiệp Biên Hòa 1, những khu công nghiệp này cần được đặt tại những vị trí phù hợp, bảo đảm không nằm ở các vị trí trung tâm, tránh phát sinh sự gián đoạn. Vị trí mới phải phải phù hợp với quy hoạch về hạ tầng giao thông, đô thị lân cận để bảo đảm khả năng người lao động có thể dễ dàng trong quá trình di chuyển làm việc.
Vì vậy, việc di dời Khu Công nghiệp Biên Hòa 1 cần được xem xét như một “case study” điển hình mà các cơ quan có thẩm quyền cần rút kinh nghiệm trong giai đoạn sắp tới, khi xây dựng Luật Khu công nghiệp, khu kinh tế (“KKT”) hoặc các văn bản pháp luật liên quan.”
Có thể thấy, với việc UNBD tỉnh Đồng Nai có quyết định chuyển đổi công năng của Khu Công nghiệp Biên Hòa 1 có thể là một quyết sách đúng đắn nhằm giải quyết các vấn đề về môi trường, đô thị tại Thành phố Biên Hòa, hướng đến sự phát triển bền vững nhưng ở góc độ của nhà đầu tư, quyết định này sẽ đem đến rất nhiều khó khăn. Do đó, như Luật sư điều hành Nguyễn Văn Phúc đã chia sẻ thì việc di dời KCN Biên Hòa 1 nói riêng và các KCN, KKT khác trong tương lai cần được thực hiện với những chính sách phù hợp, mang tầm nhìn dài hạn hơn.

(Nguồn: Internet)
Với vai trò là một Công ty Luật dành cho doanh nghiệp, chúng tôi luôn chú trọng đến các vấn đề có ảnh hưởng đến quá trình hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp tại Việt Nam. Do đó, việc di dời KCN Biên Hòa 1 và các chính sách, quy định của pháp luật hiện hành liên quan đến vấn đề là một vấn đề mà HM&P rất quan tâm. Thông qua những chia sẻ thực tế và hữu ích của Luật sư điều hành Nguyễn Văn Phúc, chúng tôi mong rằng UBND tỉnh Đồng Nai sẽ có những chính sách phù hợp, nhanh chóng hoàn thiện phương án để triển khai dự án, đảm bảo thực hiện hiệu quả việc di dời, giảm thiểu tối đa những ảnh hưởng tiêu cực đến hoạt động của doanh nghiệp và quyền lợi của người lao động đang làm việc tại KCN Biên Hòa 1 trong thời gian tới. Hơn nữa, Cơ quan có thẩm quyền cũng xem đây là “case study” để có thể rút ra những vấn đề quan trọng trong tầm nhìn và quy hoạch một KCN, KKT hoạt động hiệu quả và bền vững, mang lại những lợi ích lâu dài cho doanh nghiệp.
Cuối cùng, HM&P xin gửi lời cảm ơn chân thành đến Báo Đầu vì đã gửi lời mời cũng như tạo điều kiện để Luật sư điều hành của chúng tôi cũng như các Luật sư khác của HM&P có cơ hội được tham gia trao đổi, chia sẻ quan điểm và đóng góp ý kiến, đề xuất của mình về vấn đề di dời KCN Biên Hòa 1. Chúng tôi tin rằng sự hợp tác và trao đổi ý kiến giữa các bên liên quan là yếu tố then chốt trong việc tạo ra các quyết định mang tính bền vững và tích cực đối với những vấn đề quan trọng như việc di dời KCN Biên Hòa 1. Một lần nữa, trân trọng cảm ơn VIR và mong rằng sẽ có cơ hội được tham gia trao đổi các vấn đề khác cùng VIR trong tương lai.
Xem thêm tại: Uncertain future for Bien Hoa IP’s workers and businesses
+84 28 7308 0839
