Ngày 24/01/2025, trong cuộc phỏng vấn trực tuyến với Đài Tiếng nói Nhân dân TP. Hồ Chí Minh (VOH), Luật sư Nguyễn Nhật Dương đã đại diện Công ty Luật HM&P (“HM&P”) có những phân tích chuyên sâu về hoạt động kinh doanh truyền hình xuyên biên giới (OTT), những thách thức và giải pháp nhằm tạo ra một môi trường kinh doanh công bằng, minh bạch và phù hợp với hệ thống pháp luật Việt Nam. Theo Luật sư Dương, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ số đã thúc đẩy mô hình OTT ngày càng phổ biến tại Việt Nam, kéo theo sự gia nhập ngày càng lớn của các doanh nghiệp nước ngoài, đồng thời đặt ra không ít thách thức đối với hệ thống pháp lý, doanh nghiệp trong nước và quyền lợi người tiêu dùng.
.jpg)
Xu hướng phát triển mạnh mẽ của dịch vụ truyền hình OTT tại Việt Nam
Truyền hình OTT (Over-the-top) là dịch vụ cung cấp nội dung giải trí qua internet mà không cần thông qua hệ thống truyền hình cáp hay vệ tinh. Các nền tảng như Netflix, YouTube, Amazon Prime Video và Disney+ đã chứng minh sức hút mạnh mẽ của mô hình này trên toàn cầu. Việt Nam không nằm ngoài xu hướng này khi thị trường truyền hình OTT liên tục tăng trưởng với doanh thu từ 200 tỷ đồng vào năm 2021 lên 1.550 tỷ đồng chỉ trong 6 tháng đầu năm 2023. Tuy nhiên, trong bối cảnh pháp lý còn chưa hoàn thiện, sự phát triển này cũng kéo theo nhiều vấn đề về kiểm soát nội dung, quyền sở hữu trí tuệ, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và nghĩa vụ thuế.
Những thách thức pháp lý đối với doanh nghiệp trong nước
Thứ nhất, sự hiện diện mạnh mẽ của các nền tảng truyền hình OTT mang lại lợi ích đáng kể cho người tiêu dùng, nhưng đồng thời cũng đặt ra thách thức lớn đối với các doanh nghiệp trong nước. Các công ty như MobiTV, MyTV gặp nhiều khó khăn trước sức ép từ các doanh nghiệp nước ngoài có tiềm lực về công nghệ tiên tiến, tài chính và kho nội dung đa dạng.
Thứ hai, vấn đề vi phạm bản quyền đang trở nên đáng báo động khi nhiều nền tảng lậu cung cấp nội dung không kiểm duyệt, nhưng vẫn thu hút lượng lớn người dùng nhờ tốc độ cập nhật nhanh và không phải chịu các nghĩa vụ pháp lý tại Việt Nam. Điều này khiến các doanh nghiệp tuân thủ quy định về bản quyền gặp khó khăn trong việc tiếp cận khách hàng và đảm bảo doanh thu bền vững.
Thứ ba, về nghĩa vụ thuế, nhiều nền tảng OTT xuyên biên giới chưa thực hiện đầy đủ nghĩa vụ đóng thuế giá trị gia tăng (VAT) và thuế thu nhập doanh nghiệp (TNDN) theo quy định. Điều này khiến chi phí vận hành của các công ty nước ngoài thấp hơn đáng kể so với doanh nghiệp nội địa, tạo ra sự bất bình đẳng trong kinh doanh.
Các quy định pháp lý đối với dịch vụ truyền hình OTT tại Việt Nam
Theo Luật sư Nguyễn Nhật Dương, để hoạt động hợp pháp tại Việt Nam, các doanh nghiệp nước ngoài cần tuân thủ các quy định pháp luật quan trọng sau:
- Luật An ninh mạng: Yêu cầu các nền tảng lưu trữ dữ liệu người dùng tại Việt Nam và đặt văn phòng đại diện trong nước để đảm bảo tuân thủ quy định về bảo mật thông tin.
- Luật Viễn thông: Các dịch vụ OTT phải đăng ký hoạt động hợp pháp với cơ quan quản lý nhà nước về viễn thông.
- Luật Báo chí & Luật Quảng cáo: Kiểm duyệt nội dung phát sóng để đảm bảo không vi phạm chuẩn mực văn hóa và luật pháp Việt Nam.
- Luật Thuế: Các nền tảng OTT có doanh thu từ thị trường Việt Nam phải tuân thủ các quy định về thuế và nghĩa vụ tài chính như các doanh nghiệp trong nước.
- Sở hữu trí tuệ: Các nền tảng OTT phải có giấy phép hợp pháp để phân phối nội dung, tránh vi phạm bản quyền.
- Chính sách bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng: Các nền tảng OTT phải tuân thủ việc cung cấp thông tin rõ ràng về các điều khoản dịch vụ, bảo đảm quyền lợi người dùng trong các giao dịch thanh toán và cam kết bảo mật thông tin cá nhân.
Thách thức trong việc tuân thủ pháp luật của doanh nghiệp OTT xuyên biên giới
Mặc dù Việt Nam đã ban hành nhiều quy định pháp lý nhằm quản lý thị trường OTT, nhưng việc giám sát và thực thi vẫn còn nhiều khó khăn. Một số thách thức chính bao gồm:
Thứ nhất, chưa đặt văn phòng đại diện hoặc chi nhánh tại Việt Nam: Theo Luật An ninh mạng, các nền tảng OTT nước ngoài cần có chi nhánh hoặc văn phòng đại diện tại Việt Nam. Tuy nhiên, phần lớn doanh nghiệp vẫn chưa tuân thủ quy định này.
Thứ hai, xin cấp giấy phép cung cấp dịch vụ truyền hình trả tiền: Việt Nam chưa cam kết mở cửa hoàn toàn thị trường OTT trong WTO, CPTPP và RCEP. Các doanh nghiệp nước ngoài chỉ có thể tham gia dưới hình thức liên doanh với doanh nghiệp Việt Nam, với tỷ lệ sở hữu không vượt quá 51% vốn pháp định. Bên cạnh đó, để được cấp phép cung cấp dịch vụ truyền hình trả tiền, doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài phải:
- Thành lập doanh nghiệp tại Việt Nam hoặc hợp tác với một đối tác Việt Nam có giấy phép hợp lệ.
- Được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận chủ trương đầu tư trước khi xin cấp giấy phép hoạt động.
Với những điều kiện này, doanh nghiệp nước ngoài muốn hoạt động hợp pháp trong lĩnh vực truyền hình OTT tại Việt Nam phải đối mặt với rào cản pháp lý đáng kể, đặc biệt trong việc thành lập hiện diện thương mại và xin cấp phép kinh doanh.
Nguồn: Báo Đầu tư Chứng khoán
Giải pháp và định hướng quản lý thị trường truyền hình OTT
Luật sư Nguyễn Nhật Dương nhấn mạnh rằng, để cân bằng giữa phát triển thị trường OTT và bảo vệ doanh nghiệp trong nước, Nhà nước cần có các biện pháp quản lý chặt chẽ hơn, bao gồm:
Thứ nhất, tăng cường kiểm soát pháp lý đối với các nền tảng OTT xuyên biên giới, yêu cầu đăng ký kinh doanh và thực hiện nghĩa vụ thuế đầy đủ và tuân thủ quy định về nội dung phát sóng.
Thứ hai, thúc đẩy hợp tác quốc tế: Tham gia các hiệp định về sở hữu trí tuệ và thương mại điện tử, tạo điều kiện cho doanh nghiệp OTT nước ngoài hoạt động minh bạch và hợp pháp.
Thứ ba, đảm bảo an ninh mạng và bảo mật dữ liệu: Xây dựng quy định bảo vệ thông tin người dùng, nâng cao tiêu chuẩn an toàn đối với dịch vụ OTT.
Thứ tư, hỗ trợ doanh nghiệp trong nước: Áp dụng chính sách ưu đãi thuế và đầu tư công nghệ nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh.
Có thể thấy, dịch vụ truyền hình OTT là xu hướng tất yếu trong kỷ nguyên số, nhưng sự phát triển của dịch vụ này tại Việt Nam cần tuân thủ các quy định pháp lý để bảo đảm cạnh tranh công bằng, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng đồng thời thúc đẩy sự phát triển và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp trong nước.
Với kinh nghiệm sâu rộng trong lĩnh vực viễn thông, sở hữu trí tuệ và thuế, HM&P sẵn sàng hỗ trợ doanh nghiệp cũng như cung cấp các giải pháp pháp lý toàn diện, đặc biệt trong lĩnh vực truyền hình OTT và dịch vụ xuyên biên giới, đảm bảo sự tuân thủ pháp luật, phát triển bền vững trong môi trường kinh doanh đầy thách thức.
HM&P xin gửi lời cảm ơn đến Đài Tiếng nói Nhân dân TP. Hồ Chí Minh (VOH) đã tạo điều kiện để chia sẻ những thông tin hữu ích tới cộng đồng doanh nghiệp. Chúng tôi hy vọng rằng những phân tích từ HM&P sẽ góp phần nâng cao nhận thức về các quy định pháp lý, đồng thời giúp doanh nghiệp trong lĩnh vực truyền hình OTT có chiến lược kinh doanh hiệu quả, đảm bảo lợi ích và tuân thủ pháp luật Việt Nam.
Nội dung chi tiết của các buổi phỏng vấn này, kính mời theo dõi theo các đường link dưới đây.
.png)
+84 28 7308 0839
hmplaw.vn
