Vai trò của quy định Thỏa thuận ký quỹ trong giao dịch M&A

Trong các giao dịch mua bán và sáp nhập (Mergers and Acquisitions - M&A), thỏa thuận ký quỹ (Escrow Agreement) là một công cụ quan trọng nhằm quản lý rủi ro tài chính, đảm bảo tính minh bạch và bảo vệ lợi ích của các bên tham gia. Thỏa thuận ký quỹ thiết lập một cơ chế trung lập, trong đó một bên thứ ba (thường là ngân hàng hoặc công ty luật) giữ và quản lý một khoản tiền hoặc tài sản cho đến khi các điều kiện cụ thể được đáp ứng.

 

 

1. Thỏa thuận ký quỹ là gì?

Thỏa thuận ký quỹ là một hợp đồng pháp lý giữa các bên trong giao dịch M&A, bao gồm bên mua, bên bán và một đại lý ký quỹ trung lập. Đại lý ký quỹ chịu trách nhiệm giữ một khoản tiền hoặc tài sản và chỉ giải ngân khi các điều kiện được thỏa mãn, chẳng hạn như hoàn tất điều chỉnh giá mua, xử lý vi phạm cam kết, hoặc giải quyết các nghĩa vụ tài chính sau đóng giao dịch[1]. Trong M&A, thỏa thuận ký quỹ thường phục vụ các mục đích chính sau:

Điều chỉnh giá mua: Đảm bảo rằng các khoản điều chỉnh giá mua sau đóng giao dịch được xử lý công bằng.

Bảo vệ trước vi phạm cam kết: Cung cấp nguồn tài chính để bù đắp cho bên mua nếu có vi phạm cam kết hoặc bảo đảm từ bên bán.

Quản lý nghĩa vụ tài chính cụ thể: Bao gồm các chi phí liên quan đến thuế, kiện tụng, hoặc các vấn đề đặc thù khác.

2. Vai trò của Thỏa thuận ký quỹ trong M&A

Thứ nhất, giảm thiểu rủi ro tài chính

Giao dịch M&A thường tiềm ẩn nhiều rủi ro tài chính, chẳng hạn như sự không chắc chắn trong định giá công ty mục tiêu hoặc chi phí phát sinh sau đóng giao dịch. Thỏa thuận ký quỹ giúp giảm thiểu rủi ro bằng cách giữ một phần giá mua trong tài khoản do bên thứ ba quản lý, đảm bảo rằng các khoản tiền cần thiết luôn sẵn có để giải quyết các vấn đề tài chính.

Trong các giao dịch M&A phức tạp, giá mua cuối cùng có thể phụ thuộc vào các yếu tố như tiền mặt, nợ, hoặc chi phí giao dịch, đòi hỏi điều chỉnh sau khi đóng giao dịch. Thỏa thuận ký quỹ cung cấp một cơ chế để xử lý các khoản điều chỉnh này mà không cần đàm phán lại giữa các bên.

Thứ hai, tăng cường tính minh bạch và công bằng

Thỏa thuận ký quỹ đảm bảo tính minh bạch bằng cách yêu cầu các bên đồng ý với các hướng dẫn giải ngân rõ ràng. Trong trường hợp tranh chấp, một bên thứ ba độc lập, chẳng hạn như một công ty kế toán, có thể được chỉ định để đưa ra quyết định khách quan. Điều này giúp giảm thiểu xung đột và đảm bảo rằng các quyết định tài chính được thực hiện công bằng.

Quy trình tranh chấp thường bao gồm thời hạn cụ thể để các bên phản đối các phép tính hoặc yêu cầu, cùng với các bước để giải quyết thông qua một bên trung lập. Điều này không chỉ bảo vệ quyền lợi của các bên mà còn tăng cường niềm tin vào quá trình giao dịch.

Thứ ba, quản lý các nghĩa vụ sau đóng giao dịch

Nhiều giao dịch M&A không kết thúc hoàn toàn khi đóng giao dịch. Các vấn đề như điều chỉnh giá mua, chi phí kiện tụng, hoặc các khoản thuế có thể phát sinh sau đó. Thỏa thuận ký quỹ đảm bảo rằng một khoản tiền được giữ lại để giải quyết những nghĩa vụ này, tránh việc một bên phải theo đuổi bồi thường thông qua các kênh pháp lý phức tạp.

Thông thường, các chi phí liên quan đến các vấn đề như kiện tụng đang chờ xử lý hoặc các giao dịch thanh khoản đầu tư, có thể được xử lý thông qua tài khoản ký quỹ, đảm bảo rằng bên mua được bù đắp mà không cần khởi kiện.

Thứ tư, bảo vệ cả bên mua và bên bán

Thỏa thuận ký quỹ không chỉ bảo vệ bên mua khỏi các rủi ro tài chính mà còn bảo vệ bên bán khỏi các yêu cầu không hợp lý. Bằng cách giới hạn số tiền ký quỹ và xác định rõ các điều kiện giải ngân, thỏa thuận đảm bảo rằng bên bán không bị giữ lại số tiền lớn hơn cần thiết. Đồng thời, bên mua được bảo đảm rằng các khoản tiền ký quỹ sẽ được sử dụng để giải quyết các vấn đề hợp lệ.

Thứ năm, tạo điều kiện thuận lợi cho quy trình đóng giao dịch

Thỏa thuận ký quỹ giúp đơn giản hóa việc đóng giao dịch bằng cách cung cấp một cơ chế rõ ràng để xử lý các vấn đề tài chính phức tạp. Điều này đặc biệt quan trọng trong các giao dịch có giá trị lớn, nơi các phép tính tài chính có thể mất nhiều thời gian để hoàn tất. Việc giữ một khoản tiền trong tài khoản ký quỹ cho phép các bên đóng giao dịch mà không cần giải quyết ngay lập tức mọi chi tiết tài chính.

3. Thách thức của Thỏa thuận Ký quỹ

Mặc dù mang lại nhiều lợi ích, thỏa thuận ký quỹ cũng đi kèm với một số thách thức:

Chi phí quản lý: Việc sử dụng đại lý ký quỹ và các bên thứ ba độc lập có thể làm tăng chi phí giao dịch.

Thời gian xử lý: Quy trình tranh chấp hoặc xem xét các phép tính tài chính có thể kéo dài thời gian giải ngân.

Rủi ro không đủ tiền ký quỹ: Nếu các chi phí phát sinh vượt quá số tiền ký quỹ, bên mua có thể phải theo đuổi các biện pháp pháp lý để yêu cầu bồi thường thêm.

 

Công ty Cổ phần của Zebra Technologies. Nguồn: The Epoch Times

 

4. Thỏa thuận ký quỹ trong Hợp đồng mua Cổ phần của Zebra Technologies[2]

Hợp đồng mua cổ phần giữa Zebra Technologies Corporation (Bên Mua), Elo Investors, L.P. (Bên Bán), và Elo Holdings, Inc. (Công ty), được công bố vào tháng 8/2025, là một ví dụ điển hình về việc sử dụng thỏa thuận ký quỹ trong một giao dịch M&A phức tạp[3]. Dưới đây là phân tích chi tiết của chúng tôi về thỏa thuận ký quỹ trong giao dịch này để làm rõ vai trò của thỏa thuận ký quỹ trong M&A.

4.1 Bối cảnh giao dịch

Zebra Technologies, một công ty dẫn đầu trong lĩnh vực giải pháp di động, quan sát và tự động hóa, đã ký hợp đồng mua toàn bộ cổ phần của Elo Holdings, Inc., một công ty cung cấp giải pháp màn hình cảm ứng cho tự phục vụ, điểm bán hàng và tự động hóa nhà máy. Giao dịch này dự kiến đóng vào cuối năm 2025, với giá mua được điều chỉnh dựa trên các yếu tố như tiền mặt, nợ, và chi phí giao dịch.

4.2 Các khoản ký quỹ chính của giao dịch

Thỏa thuận ký quỹ trong giao dịch này bao gồm hai khoản chính:

Thứ nhất, tiền ký quỹ điều chỉnh 15 triệu đô la Mỹ (Adjustment Escrow Amount - 15.000.000 USD)

• Mục đích: Được sử dụng để xử lý các điều chỉnh giá mua sau khi đóng giao dịch, đảm bảo rằng các khoản chênh lệch giữa giá mua ước tính (Estimated Purchase Price) và giá mua cuối cùng (Purchase Price) được xử lý công bằng.
• Cơ chế: Tại thời điểm đóng giao dịch, Zebra gửi 15.000.000 USD vào một tài khoản ký quỹ do Đại lý Ký quỹ quản lý. Sau khi hoàn tất các phép tính giá mua (Proposed Closing Date Calculations), khoản thiếu hụt (Adjustment Shortfall Amount) sẽ được rút từ tài khoản này để hoàn trả cho Zebra. Nếu có khoản dư, số tiền còn lại sẽ được giải ngân cho Elo Investors.
• Quy trình tranh chấp: Bên Bán có 45 ngày để gửi Thông báo Tranh chấp (Dispute Notice) nếu không đồng ý với các phép tính. Nếu không đạt được thỏa thuận, một công ty kế toán độc lập sẽ được chỉ định để giải quyết tranh chấp, đảm bảo tính khách quan.

Thứ hai, tiền ký quỹ chuyển tiếp 3 triệu đô la Mỹ (Transition Matter Escrow Amount - 3.000.000 USD)

• Mục đích: Dành riêng để xử lý các chi phí tăng thêm (Increased Costs) liên quan đến các vấn đề cụ thể (Specified Matter) hoặc giao dịch thanh khoản đầu tư (Specified Investment Liquidity Transaction) được nêu trong Hợp đồng mua cổ phần.
• Cơ chế: Zebra gửi 3.000.000 USD vào một tài khoản ký quỹ riêng tại thời điểm đóng giao dịch. Nếu phát sinh chi phí, Zebra phải gửi Thông báo yêu cầu (Notice of Claim) trong vòng 5 ngày làm việc, kèm theo tài liệu hỗ trợ. Nếu không có tranh chấp, số tiền sẽ được giải ngân cho Zebra trong vòng 5 ngày làm việc sau khi nhận được hướng dẫn chung từ cả hai bên.
• Quy trình tranh chấp: Elo Investors có thể tranh chấp Thông báo Yêu cầu nếu cho rằng chi phí không hợp lệ, nhưng tranh chấp phải được thực hiện một cách thiện chí.

4.3 Vai trò của đại lý ký quỹ

Đại lý Ký quỹ đóng vai trò trung lập, chịu trách nhiệm giữ và giải ngân các khoản tiền theo các hướng dẫn bằng văn bản từ Zebra và Elo Investors. Điều này đảm bảo rằng các khoản tiền chỉ được giải ngân khi các điều kiện trong Thỏa thuận ký quỹ được đáp ứng, giảm thiểu nguy cơ lạm dụng hoặc giải ngân không đúng mục đích.

4.4 Quy trình giải ngân

Đối với Adjustment Escrow Amount: Giải ngân dựa trên kết quả của Actual Adjustment. Nếu có khoản thiếu hụt, số tiền sẽ được chuyển cho Zebra; nếu có khoản dư, số tiền còn lại sẽ được chuyển cho Elo Investors.

Đối với Transition Matter Escrow Amount: Giải ngân khi có chi phí hợp lệ được xác nhận qua Thông báo Yêu cầu và không bị tranh chấp. Các bên phải gửi hướng dẫn chung đến Đại lý ký quỹ để thực hiện giải ngân.

4.5 Ý nghĩa của thỏa thuận ký quỹ trong giao dịch

Thỏa thuận ký quỹ trong giao dịch của Zebra Technologies minh họa rõ ràng cách công cụ này hỗ trợ một giao dịch M&A phức tạp. Các quy định này giúp giao dịch:

Tính linh hoạt: Cho phép các bên đóng giao dịch mà không cần hoàn tất ngay các phép tính giá mua cuối cùng.

Bảo vệ tài chính: Đảm bảo rằng Zebra được bù đắp cho các khoản thiếu hụt hoặc chi phí phát sinh, trong khi Elo Investors được bảo vệ khỏi các yêu cầu không hợp lý.

Giảm thiểu tranh chấp: Quy trình tranh chấp rõ ràng với sự tham gia của công ty kế toán độc lập đảm bảo tính công bằng và minh bạch.

Thỏa thuận ký quỹ là một công cụ không thể thiếu trong các giao dịch M&A, giúp quản lý rủi ro tài chính, tăng cường tính minh bạch, và bảo vệ lợi ích của cả bên mua và bên bán. Trường hợp của Hợp đồng Mua Cổ phần giữa Zebra Technologies và Elo Investors cho thấy cách thỏa thuận ký quỹ được thiết kế cẩn thận để xử lý các điều chỉnh giá mua và chi phí phát sinh, với các khoản ký quỹ cụ thể hàng chục triệu đô và quy trình giải quyết tranh chấp rõ ràng. Bằng cách sử dụng Đại lý ký quỹ trung lập và các cơ chế pháp lý chặt chẽ, thỏa thuận này đảm bảo rằng giao dịch được thực hiện một cách suôn sẻ và công bằng, mang lại sự an tâm cho các bên liên quan. Thỏa thuận ký quỹ, do đó, không chỉ là một công cụ kỹ thuật mà còn là nền tảng cho sự thành công của các giao dịch M&A phức tạp.